Andere informatie en diensten van de overheid: www.belgium.be

Beste dokter,
waarom krijg ik geen antibiotica tegen mijn griep?

1/28
Omdat antibiotica geen enkel effect hebben op dat virus.

Antibiotica bestrijden bacteriën maar kunnen niets beginnen tegen virussen. Deze medicatie helpt niet bij griep, een verkoudheid en ook niet bij Covid-19. Het heeft dan ook geen zin om ze in te nemen.

Beste dokter,
mag ik een antibioticavoorschrift voor mijn man?

2/28
Nee, we mogen geen antibiotica voorschrijven zonder medisch advies.

Zelfs als jullie dezelfde symptomen lijken te hebben krijg je geen antibioticavoorschift voor een andere patiënt. Er moet eerst nagegaan worden of antibiotica innemen nodig is en geen problemen geeft. Die check gebeurt soms via een bloedonderzoek of een keeluitstrijkje.

Beste dokter,
kan mijn kind sneller beter worden door antibiotica in te nemen?

3/28
Nee, want in de meeste gevallen zijn antibiotica niet doeltreffend.

Soms willen we snel genezen. Om fit te zijn voor school, voor een stage of voor de vakantie. Maar door antibiotica voel je je niet sneller beter. Jij niet, en je kinderen niet. Antibiotica helpen ook niet tegen hoest, griep, verkoudheid, acute bronchitis en de meeste vormen van keel- of oorontsteking. Als je je kinderen onnodig antibiotica geeft, ontneem je hen de kans om hun eigen immuunsysteem op te bouwen.

Beste dokter,
zijn antibiotica nog wel nuttig, als sommige soorten niet meer doeltreffend blijken?

4/28
Voor sommige aandoeningen blijven antibiotica onmisbaar.

In sommige gevallen genezen infecties van de urine- of luchtwegen enkel met een passende antibioticakuur. Laten we dus samen ingrijpen zodat antibiotica doeltreffend blijven. Zo kunnen ze de aandoeningen behandelen waarvoor ze onmisbaar zijn.

Beste dokter,
kan ik nog geholpen worden als ik een infectie heb door een resistente bacterie?

5/28
Dan kunnen we nog steeds ingrijpen, maar de behandeling is ingewikkelder.

Er is een nauwkeurige identificatie van de bacteriestam nodig. De antibioticabehandeling wordt dan afgestemd op de resultaten van de analyses.

Beste dokter,
ik kreeg huiduitslag tijdens een antibioticakuur, mag ik nu nooit meer antibiotica gebruiken?

6/28
Dat bespreek je best met je dokter.

Antibiotica vallen niet alleen schadelijke bacteriën aan, ook nuttige bacteriën lijden eronder. Dat kan bijwerkingen geven (bijvoorbeeld allergische reacties, diarree, schimmelinfecties ...). Elk soort antibiotica heeft haar eigen bijwerkingen. Vraag raad aan je dokter bij aanhoudende problemen.

Beste dokter,
klopt het dat bacteriën resistent kunnen worden tegen antibiotica?

7/28
Ja, als antibiotica niet verstandig gebruikt worden.

Bacteriën kunnen ongevoelig worden voor de werking van antibiotica. Bij onjuist gebruik kan het aantal van deze resistente bacteriën toenemen. Bij sommige bacteriën gaat het zelfs om ongevoeligheid voor antibiotica uit verschillende families. Dat maakt hen multiresistent. Correct gebruik van antibiotica is daarom essentieel.

Beste dokter,
men vertelde me dat het niet goed is om te vaak antibiotica in te nemen. Waarom is dat zo?

8/28
Hoe vaker je antibiotica gebruikt, hoe groter de kans op bacteriële resistentie.

Bacteriën leren zich tegen antibiotica te verdedigen en worden resistent. Hun vitale functies worden dan niet meer aangetast, zelfs niet bij hoge concentraties antibiotica. Het gevaar is dat antibiotica in de toekomst hun effectiviteit verliezen en dat bepaalde infecties dan niet meer te genezen zijn. Juist gebruik van antibiotica perkt dit verschijnsel in. Beter en minder vaak innemen is de boodschap.

Beste apotheker,
wat doe ik met de antibiotica die ik nog in mijn medecijnkastje heb liggen?

9/28
Hou nooit antibiotica bij voor een volgende keer. Breng ze naar de apotheek.

Antibiotica over? Doe dan wat juist is: breng ze naar je apotheker. Die zal er zorgvuldig mee omgaan. Gooi antibiotica nooit in de gootsteen, het toilet of de vuilnisbak. Anders komen ze in onze natuurlijke omgeving, waaronder waterwegen, terecht. En dat draagt bij tot de ontwikkeling van bacteriën die resistent zijn tegen antimicrobiële stoffen.

Beste apotheker,
is het erg dat ik mijn antibioticakuur niet helemaal afrond?

10/28
Ja, het is superbelangrijk dat je de dosering en de duur van de behandeling respecteert.

Als je dokter je antibiotica voorschrijft, volg zijn advies dan zorgvuldig op. Zelfs als je je na een paar dagen beter voelt, moet je de behandeling afmaken. Dit is nodig omdat de bacteriën maar geleidelijk worden vernietigd.

Beste apotheker,
kan ik de medicatie die overblijft een volgende keer gebruiken?

11/28
Nee, hou resterende antibiotica zeker niet bij. Geef ze af in de apotheek.

Je mag nooit zelf antibiotica gebruiken zonder advies van je dokter, omdat de kans groot is dat het niet de juiste medicatie is. Dat kan een goede diagnose vertragen en je probleem verergeren. Antibiotica werken ook niet preventief. Ze zijn geen wondermiddel en ook niet per se de geschikte oplossing voor winterkwaaltjes of andere infecties.

Beste apotheker,
klopt het dat er sporen van antibiotica worden teruggevonden in de rivieren?

12/28
Ja, er werden restanten gevonden in 65 % van de onderzochte rivieren in 72 landen.

De sporen in onze rivieren zijn afkomstig van verschillende bronnen. Het gaat om door patiënten uitgescheiden antibiotica die achterbleven in het afvalwater. En om antibiotica die in de vuilnisbak of in het toilet werden gegooid. Deze vervuiling is een belangrijke factor in de ontwikkeling van antibioticaresistentie bij bacteriën.

Beste apotheker,
als ik een wond of een huidinfectie heb, gebruik ik dan best antibioticazalf?

13/28
Enkel in uitzonderlijke gevallen.

Het gebruik van een zalf of crème met antibiotica is enkel nuttig in bepaalde situaties. Als je een wond of een huidinfectie hebt, vraag dan je dokter of apotheker om advies. Het gebruik van antibioticacrème of -zalf kan resistentie veroorzaken.

Beste apotheker,
ik heb dezelfde symptomen als de vorige keer, kan je me een doosje antibiotica voorschieten?

14/28
Nee, want antibiotica zijn enkel op voorschrift verkrijgbaar en niet altijd nodig.

Soms lijken je symptomen op een eerder ziektebeeld (bijvoorbeeld koorts en hoesten) dat met antibiotica werd behandeld. Waarom kan de apotheker je dan geen doosje antibiotica 'voorschieten' in afwachting van een voorschrift? Simpel: omdat je dokter de enige is die jouw situatie juist kan beoordelen en kan nagaan of antibiotica aan de orde zijn. Daarom mag je apotheker je geen antibiotica geven zonder doktersvoorschrift.

Beste apotheker,
dat je antibiotica juist moet innemen, wat wil dat zeggen?

15/28
Doe het zoals voorgeschreven: juiste frequentie, juiste tijdstippen en juiste duur.

De frequentie, timing en duur van de behandeling bepalen het succes van de antibioticakuur die je dokter voorschreef. Het is de rol van je apotheker om je hieraan te herinneren. Volg de aanwijzingen nauwkeurig tot het einde. Zo ben je zeker dat alle bacteriën worden vernietigd en dat het risico op resistentie vermindert.

Beste apotheker,
hoe kan ik minder antibiotica gebruiken?

16/28
Door er juist gebruik van te maken en door goede voorzorgen.

Allereerst mogen antibiotica enkel worden gebruikt als het absoluut noodzakelijk is. Goede hygiëne is de beste preventie en helpt de verspreiding van bacteriën te voorkomen. Was je handen voor elke maaltijd en na elk toiletbezoek. Zorg dat je kinderen hetzelfde doen. Vaccinaties zijn even belangrijk. Ze helpen infecties en dus ook het gebruik van antibiotica te voorkomen.

Beste apotheker,
kan ik met antibiotica voorkomen dat ik ziek word?

17/28
Nee, antibiotica werken niet preventief.

Antibiotica werken alleen tegen bacteriën die al aanwezig zijn. Het heeft dus geen zin om ze in te nemen om ziekte te voorkomen. Enkel in uitzonderlijke gevallen kan dit nodig zijn. Bijvoorbeeld voor mensen die in nauw contact staan met een patiënt met bacteriële meningitis. Bespreek het gebruik van antibiotica altijd vooraf met je dokter.

Beste dierenarts,
mijn kat is verkouden, kunnen antibiotica helpen?

18/28
Nee, antibiotica behandelen niet alle infecties.

Als je kat niest, kan dat verschillende oorzaken hebben. Als het door een infectie komt, is die waarschijnlijk viraal. Antibiotica werken alleen tegen bacteriën, niet tegen virussen. Het heeft dus geen zin om antibiotica te geven.

Beste dierenarts,
kan mijn parkiet ook immuun worden voor antibiotica?

19/28
Ja, antibioticaresistentie komt voor bij mensen en bij dieren.

Het probleem van antibioticaresistentie gaat zowel over de gezondheid van mens en dier als over het milieu. Dieren zijn ook dragers van potentieel resistente bacteriën die de behandeling van infecties bemoeilijken.

Beste dierenarts,
moet ik extra aandacht hebben voor hygiëne als mijn hond met antibiotica wordt behandeld?

20/28
Ja, want als je hond drager zou zijn van resistente bacteriën, kan hij ze doorgeven.

Goede hygiëne, zoals het wassen van je handen na contact met je hond, is altijd belangrijk. En in het bijzonder wanneer hij met antibiotica wordt behandeld. Extra hygiënisch handelen is dan een must! En al helemaal voor bepaalde risicogroepen, zoals zwangere vrouwen, ouderen, kinderen en mensen met een verminderde immuniteit.

Beste dierenarts,
kan ik gewoon langs de apotheek gaan als ik antibiotica nodig heb voor mijn kat?

21/28
Nee, je hebt een voorschrift van je dierenarts nodig.

Alleen een dierenarts kan zeggen of je huisdier antibiotica moet krijgen. Via een onderzoek wordt de oorzaak van de ziekte duidelijk. Daarom kan je antibiotica niet rechtstreeks bij de apotheker krijgen, je hebt een voorschrift van de dierenarts nodig.

Beste dierenarts,
mijn kat heeft dezelfde symptomen als vorig jaar. Kan ik haar de rest van de antibiotica geven?

22/28
Nee, je moet altijd eerst je dierenarts raadplegen voor je antibiotica toedient.

Zelfs als de symptomen identiek lijken, kan je niet weten of het precies dezelfde ziekte is. En dus ook niet of het zinvol is om antibiotica te geven. Alleen je dierenarts kan dat beslissen, op basis van de diagnose. Je huisdier onnodig antibiotica geven is schadelijk voor zijn gezondheid en draagt bij aan het verschijnsel van antimicrobiële resistentie.

Beste dierenarts,
mijn hond heeft diarree, moet ik hem antibiotica geven?

23/28
Nee, het komt zelden voor dat dieren met diarree antibiotica nodig hebben.

Antibiotica werken alleen tegen bacteriën. En in de meeste gevallen wordt diarree niet door bacteriën veroorzaakt. Het is dus geen goed idee om antibiotica aan je huisdier te geven. Vooral omdat dit geneesmiddel het evenwicht van de darmflora kan verstoren, wat op lange termijn het probleem verergert.

Beste dierenarts,
kan antibioticagebruik bij dieren bacteriën die voor de mens besmettelijk zijn resistent maken ?

24/28
Ja, bepaalde bacteriën maken geen onderscheid tussen dier en mens.

Een aantal soorten bacteriën worden overgedragen van dieren op mensen en omgekeerd. Sommige bacteriën kunnen onderling resistentie-eigenschappen doorgeven. Om deze risico's te beperken is een goede hygiëne onmisbaar. Was je handen na contact met je huisdier. Zeker wanneer het ziek is.

Beste dokter,
ik heb een tekenbeet. Moet ik nu een antibioticakuur nemen?

25/28
Nee, antibiotica werken niet preventief.

Antibiotica werken niet preventief, ook niet voor de ziekte van Lyme. De kans op de ziekte van Lyme na een tekenbeet is 2-3%. Deze kans halveert als de teek binnen enkele uren wordt verwijderd. Dit doe je best door de kop van de teek met een puntig pincet zo dicht mogelijk op de huid vast te pakken en er rustig uit te trekken. Gebruik geen alcohol, jodium, olie of andere middelen vóórdat je de teek verwijdert. Een uitbreidende rode huidafwijking op de plek van de tekenbeet (erythema migrans) is een uiting van de ziekte van Lyme. Indien je dit opmerkt, raadpleeg onmiddellijk je arts en bespreek de juiste behandeling.

Beste dokter,
ik heb tandpijn en ik denk dat ik een abces heb. Neem ik dan best antibiotica?

26/28
Bij een infectie in de mond moet de oorsprong van de infectie worden aangepakt.

Met tandpijn kan je best meteen naar de tandarts gaan. De tandarts zal nagaan waar de pijn en/of de oorzaak van het abces vandaan komt en de gepaste tandheelkundige behandeling uitvoeren zodat je van je pijn en/of infectie verlost wordt. Bij abcessen in de mond zijn antibiotica zelden aangewezen.

Beste dokter,
ik hoest een beetje, kan ik mijn oma in het rusthuis bezoeken?

27/28
Ga niet op ziekenbezoek wanneer je ziek bent of de afgelopen drie dagen ziektesymptomen hebt vertoond.

Bij klachten die kunnen passen bij een infectie, zoals bijvoorbeeld een loop-of snotneus, hoesten, keelpijn, braken of diarree, ben je mogelijk besmettelijk. De gevolgen van een infectie zijn ernstiger bij ouderen en andere kwetsbare mensen. Als een bezoek niet kan wachten, gelden er enkele adviezen: vermijd fysiek contact, was of ontsmet je handen bij het binnenkomen van de kamer en na hoesten of niezen. Zo vermijd je dat microben zich verspreiden.

Beste dierenarts,
mijn veulen heeft diarree, we geven hem toch best antibiotica?

28/28
Nee, het komt zelden voor dat dieren met diarree antibiotica nodig hebben.

Antibiotica werken alleen tegen bacteriën. In de meeste gevallen wordt diarree niet door bacteriën veroorzaakt. Het is dus geen goed idee om meteen antibiotica aan jouw veulen te geven. Vooral omdat dit geneesmiddel het evenwicht van de darmflora kan verstoren, wat op lange termijn het probleem verergert.

De vragen

Waarom krijg ik geen antibiotica tegen mijn griep?
Mag ik een antibioticavoorschrift voor mijn man?
Kan mijn kind sneller beter worden door antibiotica in te nemen?
Zijn antibiotica nog wel nuttig, als sommige soorten niet meer doeltreffend blijken?
Kan ik nog geholpen worden als ik een infectie heb door een resistente bacterie?
Ik kreeg huiduitslag tijdens een antibioticakuur, mag ik nu nooit meer antibiotica gebruiken?
Klopt het dat bacteriën resistent kunnen worden tegen antibiotica?
Men vertelde me dat het niet goed is om te vaak antibiotica in te nemen. Waarom is dat zo?
Wat doe ik met de antibiotica die ik nog in mijn medecijnkastje heb liggen?
Is het erg dat ik mijn antibioticakuur niet helemaal afrond?
Kan ik de medicatie die overblijft een volgende keer gebruiken?
Klopt het dat er sporen van antibiotica worden teruggevonden in de rivieren?
Als ik een wond of een huidinfectie heb, gebruik ik dan best antibioticazalf?
Ik heb dezelfde symptomen als de vorige keer, kan je me een doosje antibiotica voorschieten?
Dat je antibiotica juist moet innemen, wat wil dat zeggen?
Hoe kan ik minder antibiotica gebruiken?
Kan ik met antibiotica voorkomen dat ik ziek word?
Mijn kat is verkouden, kunnen antibiotica helpen?
Kan mijn parkiet ook immuun worden voor antibiotica?
Moet ik extra aandacht hebben voor hygiëne als mijn hond met antibiotica wordt behandeld?
Kan ik gewoon langs de apotheek gaan als ik antibiotica nodig heb voor mijn kat?
Mijn kat heeft dezelfde symptomen als vorig jaar. Kan ik haar de rest van de antibiotica geven?
Mijn hond heeft diarree, moet ik hem antibiotica geven?
Kan antibioticagebruik bij dieren bacteriën die voor de mens besmettelijk zijn resistent maken ?
Ik heb een tekenbeet. Moet ik nu een antibioticakuur nemen?
Ik heb tandpijn en ik denk dat ik een abces heb. Neem ik dan best antibiotica?
Ik hoest een beetje, kan ik mijn oma in het rusthuis bezoeken?
Mijn veulen heeft diarree, we geven hem toch best antibiotica?
Bekijk meer vragen
10 misverstanden over antibioticagebruik
Ontdek ze hier